+31651261553 sandra@langsdelinie.nl

Verkeerd omgaan met de gevolgen van slapeloosheid

Natuurlijk kun je aanleg hebben voor slaapproblemen of kunnen ingrijpende gebeurtenissen ervoor zorgen dat je slecht slaapt, maar op de lange termijn zijn het altijd de zogenoemde ‘bestendigers’ van slapeloosheid die de slaapproblemen in stand houden en laten groeien. Met bestendigers bedoel ik de (verkeerde) manier waarop we omgaan met de gevolgen van slapeloosheid. Vaak helpt het op de korte termijn, maar belanden we uiteindelijk van de regen in de drup. Het laat acute of tijdelijk slapeloosheid uitgroeien tot chronische slapeloosheid.


Ben jij verkeerd omgegaan met jouw slapeloosheid gevolgen?

In deze artikel laat ik jou ontdekken hoe deze bestendigers bij jou hebben toegeslagen. Ben jij verkeerd omgegaan met de gevolgen van jouw slapeloosheid? Het kan af en toe best confronterend zijn, maar het is erg belangrijk om dit inzicht te hebben. Pas als je weet waar het mis gaat kun je de problemen effectief aanpakken. Ik ga achtereenvolgens in op:

  • disfunctionele gedachten
  • disfunctionele gewoonten
  • disfunctionele acties

Het zijn drie termen die ingewikkeld klinken, maar dat valt gelukkig hard mee. Ik leg straks zo goed mogelijk uit wat ik ermee bedoel.


Disfunctionele gedachten: leg jij jezelf extra druk op?

Ik begin met disfunctionele gedachten. Zoals de naam al zegt zijn dit gedachten die je slaap negatief kunnen beïnvloeden. Ik ga een aantal van deze gedachten opnoemen en wil aan jou vragen of je het ermee eens of oneens bent. 1 betekent volledig oneens en 10 betekent volledig eens. Schrijf het voor jezelf op.

  • Ik heb 8 uur slaap nodig om fris en uitgerust aan de volgende dag te beginnen.
  • Als ik slecht heb geslapen is het belangrijk om de verloren uren in te halen.
  • Ik ben bang dat ik instort na een of meer nachten weinig tot geen slaap.
  • Ik maak me zorgen dat chronische slapeloosheid ernstige gevolgen heeft voor mijn gezondheid.
  • Door meer tijd in bed door te brengen, slaap ik uiteindelijk langer en voel ik me beter.
  • Als ik lang wakker lig weet ik al dat de volgende dag waardeloos gaat worden.
  • Als ik me geïrriteerd, gespannen en/of depressief voel, komt dat door mijn slaapproblemen.
  • Mijn partner slaapt prima, dus dan zou het bij mij ook moeten lukken.
  • Ik heb het gevoel dat er niks te doen is aan mijn slapeloosheid. Het hoort nu eenmaal bij mij.
  • Als ik een nacht slecht slaap, weet ik al dat het de rest van de week ook niks zal worden.
  • Ik heb geen controle over de gedachten die mij uit mijn slaap houden.
  • Slapeloosheid zorgt ervoor dat ik niet van het leven kan genieten.

Extra druk op je slaap
Als je bij een of meerdere stellingen een 5 of hoger hebt omcirkeld, is de kans groot dat jouw gedachten je nachtrust negatief beïnvloeden. Waarom? Deze gedachten kloppen in veel gevallen niet en leggen bovendien extra druk op je slaap. Van iets dat vanzelfsprekend moet zijn, wordt langzaam maar zeker een ‘big thing’ gemaakt. Dit maakt de kans om goed te slapen helaas alleen maar kleiner en helpt je uiteindelijk van de regen in de drup.

Denk maar eens na: je moet goed slapen, want je gezondheid, het plezier in je leven en je prestaties op je werk hangen er vanaf. Bovendien loop je ook nog eens de kans dat je instort. Dat is best heftig toch? Zie met dat gewicht op je schouders maar eens in slaap te vallen.

Haal de druk van je schouders
Het spreekt voor zich dat het van groot belang is om de onnodige druk van deze disfunctionele gedachten te doorbreken. En dat is best lastig. We hebben – zeker voor ons gevoel – weinig controle over wat we denken en bovendien zitten de disfunctionele gedachten vaak stevig ingebakken. Ze zijn keer op keer door jezelf bevestigd tijdens slechte nachten. Toch zijn er goede en bewezen technieken die je gaan helpen om meer geestelijke rust te vinden. Je vindt ze hier. Mijn advies: meteen downloaden en vanavond al beter slapen!


Disfunctionele gewoonten: is slapeloosheid een deel van jouw identiteit?

Na de disfunctionele gedachten is het tijd om verder te gaan met de disfunctionele gewoonten. Ik zet hierbij 8 gewoonten op een rij die er vaak in zijn geslopen bij mensen met langdurige slapeloosheid. Op het eerste oog lijken ze relatief onschuldig, maar dat zijn ze zeker niet. Ik wil je vragen om kritisch naar jezelf te kijken. Welke disfunctionele gewoonten zijn op jou van toepassing?

Je laat verjaardagen, visites of feestjes soms schieten, omdat je slecht geslapen hebt of omdat je bang bent dat je de nacht erop niet zal kunnen slapen
Mensen met slaapproblemen hebben de neiging om hun leven hier volledig op in te richten. Alles is er op een gegeven moment op gericht om maar goed te kunnen slapen. En wees eens eerlijk? Heb jij door je slaapproblemen wel eens sociale activiteiten zoals verjaardagen, visites en feestjes aan je voorbij laten gaan?

Je bent terughoudend met het maken van plannen voor vakanties en leuke uitstapjes
Mensen met slaapproblemen hebben de neiging om leuke en plezierige dingen uit te stellen, te verplaatsen of zelfs rücksichtslos aan de kant te schuiven om het risico op een slechte nachtrust maar zoveel mogelijk te voorkomen. Vakanties en leuke uitstapjes veranderen van hoogtepunten om naar uit te kijken in ʻbedreigingenʼ. Klinkt dit jou bekend in de oren?

Een nacht doorbrengen bij iemand anders is voor jou geen optie
Ergens logeren is voor veel mensen met slaapproblemen een schrikbeeld, een garantie op een slechte nacht en dus totaal geen optie.

Je verlangt van je familie, vrienden en collegaʼs dat zij rekening houden met (de gevolgen van) jouw slapeloosheid
Je hebt slaapproblemen en het minste wat je vrienden, familie en collegaʼs kunnen doen is hier een beetje rekening mee houden. Bijvoorbeeld je partner, door je – op momenten dat het kan – wat langer te laten slapen, vrienden door een gezamenlijk dagje uit niet te vroeg in de ochtend te plannen of collegaʼs door af ten toe te vragen hoe het gaat. Natuurlijk hoeven deze voorbeelden niet voor jou te gelden, maar denk eens goed na of jij van je naasten verlangt dat zij rekening houden met jouw slaapproblemen.

Je hebt je werk(tijden) aangepast vanwege je slaapproblemen
Veel mensen met slaapproblemen proberen hun werk hier zo goed en zo kwaad mogelijk op in te richten. Bijvoorbeeld door hun werktijden aan te passen, minder uren te gaan maken, ander werk te zoeken of – in het ergste geval – door helemaal te stoppen met werken. Is dit bij jou ook het geval?

Je vertelt anderen over je slaapproblemen. Bijvoorbeeld tijdens verjaardagen of feestjes of door frustraties op Facebook te zetten
Het regelmatig ter sprake brengen van slaapproblemen tijdens gesprekken met familie, collega’s, vrienden of bekenden is een gevaarlijke valkuil. Dit wordt nog eens versterkt door dezelfde mensen die je – met de beste bedoelingen – regelmatig zullen vragen hoe het met je slaapproblemen is. Klinkt dit je bekend in de oren?

Je hebt de neiging om je slaapproblemen voor jezelf of voor anderen groter en belangrijker te maken dan ze zijn
Bij dit punt moet je heel eerlijk naar jezelf kijken. Heb je wel eens de neiging om in gesprekken met anderen (de gevolgen van) je slaapproblemen iets uit te vergroten om hen te overtuigen hoe erg je hieronder gebukt gaat?

Je deelt je ervaringen op internet met ʻlotgenotenʼ
Het is een verschijnsel van deze tijd. Mensen met slaapproblemen zoeken elkaar online op en delen hun problemen met elkaar. Vaak op fora of prikborden. Het kan fijn zijn om je ervaringen te delen met mensen die hetzelfde meemaken of meegemaakt hebben, maar er kleven een aantal ʻgevarenʼ aan deze gewoonte.

Het bevestigen, herhalen en versterken van de boodschap
De kans is groot dat je een aantal van de bovenstaande gewoonten bij jezelf herkent. De kans is ook groot dat je niet direct weet waarom ze disfunctioneel zijn en je nachtrust saboteren. Ik zal proberen dit zo eenvoudig mogelijk uit te leggen. Alle gewoonten die ik heb opgenoemd herinneren je onderbewustzijn er continu aan dat je slaapproblemen hebt. Elke keer dat jij je leven aanpast vanwege je slaapproblemen of anderen erover vertelt bevestig, herhaal en versterk je de boodschap ʻik ben een slechte slaper’.

Slapeloosheid wordt een deel van je identiteit
Hierdoor wordt de slapeloosheid – net als bijvoorbeeld je leeftijd en beroep – een deel van je identiteit. Je geeft je ʻslapeloosheid’ als het ware continu te eten, waardoor het blijft groeien. Begrijp je het punt? Het gevolg van de rotsvaste overtuiging dat je een slechte slaper bent,
is dat de angst en de stress op het moment dat je gaat slapen niet weg gaan en vaak alleen maar erger worden. Je blijft een slechte slaper en je houdt het zelf in stand door het continu voor jezelf te bevestigen.

Draai het om
Het is belangrijk om deze onbewuste sabotage te stoppen en zelfs om te draaien. Niet je slapeloosheid bepaalt wat er in je leven gebeurd, maar jijzelf! Pas als je de touwtjes van je leven weer in beide handen hebt, zul je in de praktijk ervaren dat de slapeloosheid langzaam begint los te weken van je identiteit. Het is niet langer een deel van jou. En daar zul je niet alleen overdag de positieve effecten van merken, maar zeker ook ’s nachts!

Disfunctionele acties: doe jij dit ook?

De derde categorie bestendigers heeft betrekking op disfunctionele acties. Een term die even uitgelegd moet worden. Met disfunctionele acties bedoel ik de dingen die slechte slapers doen om beter te slapen en de gevolgen van hun slapeloosheid te compenseren, die een tegengesteld effect hebben. Op de korte termijn helpt het misschien, maar op de lange termijn zorgt het voor problemen.

8 stellingen
Ik zet hieronder 8 stellingen op een rij en wil je vragen om aan te geven welke disfunctionele acties jij in de praktijk brengt.

  • Overdag dutjes doen
  • Alcohol gebruiken om sneller in slaap te vallen
  • Extra vroeg naar bed gaan om slaap in te halen
  • Uitslapen om slaap in te halen
  • Na 3 uur in de middag cafeïne gebruiken
  • Slapen buiten de slaapkamer
  • Gebruik maken van slaapmedicatie
  • De tijd in de gaten houden als je in bed ligt

Van de regen in de drup

Als een of meerdere van de bovenstaande acties op jou van toepassing zijn, kan er gesteld worden dat er sprake is van disfunctioneel gedrag. De acties zorgen ervoor dat:

  • je biologische klok in de war raakt
  • je slaapvermogen kleiner wordt
  • er geestelijke en lichamelijke afhankelijkheid ontstaat
  • je vertrouwen om goed te kunnen slapen steeds kleiner wordt

Buig het om
Mijn advies is om disfunctioneel gedrag langzaam maar zeker om te buigen naar een ‘slaapversterkende’ levensstijl en een evenwichtig slaappatroon. Het resultaat: je biologische klok staat op tijd, je slaapvermogen is optimaal, je vertrouwen herstelt zich en niks staat je meer in de weg om goed te slapen.